راهنمای منبع تغذیه سوییچینگ با آی سی
فروشگاه اینترنتی آی سی فون: فروش اینترنتی آی سی: فروشگاه اینترنتی آی سی فون
همان گونه که در پست ” آشنایی با منبع تغذیه سوییچینگ و قسمت های مختلف آن” برای شما توضیح دآدم ، با تذکر نیاز روزافزون منبع های تغذیه سوییچینگ، شرکت های مختلف بـه تولید آی سی هایی روی آورده اند که کارهای مختلف مدار سوئیچینگ را (از عبارت ماسفت قدرت، محدود کننده جریان، فیدبک ولتاژ خروجی و …) به صورت مجتمع و یکجا انجام می دهند و بـه این ترتیب از تعداد قطعات مدار کاسته شده و طراحی آن نیز آسان تر می گردد. یکی از این کمپانی ها شرکت امریکایی Power Integrations است که تنوع کالاها آن خیلی بوده و اما خوشبختانه تعدادی از آنها در بازار ایران هم پیدا می شوند. آی سی های این مجموعه بـه خانواده های مختلف ی تقسیم می شوند که هر خانواده برای مصرف در یک توپولوژی ویِژگزینشه طراحی شده است…
در این پست، طرز مصرف از آی سی های سری TinySwitch-II را برای شما روش می دهم و این نخستین باری است که در سایت های ایرانی روش مصرف از آن ها تشریح می شود.
داخل این سری از آی سی ها، تمام اجزای لازم برای سیستم سوییچینگ کامل توپولوژی فلایبک جاسازی شده است و مدار را از سیم پیچ کمکی بی نیاز می نماید و بـه راحتی قابل مصرف است . فرکانس کاری این آی سی ها ۱۳۲ کیلوهرتز است و داخل آنها ماسفت ۷۰۰ ولتی جاسازی شده است. از آی سی های این خانواده در تهیه شارژرهای گوشی تلفن همراه مصرف می شود. دارای ۷ پایه هستند (مانند آی سی های ۸ پایه است ولی پایه شماره ۶ آن ها وجود ندارد ! ) و در دو بسته بندی DIP-8B و SMD-8B عرضه می شوند که در بازار ایران اکثرا نوع DIP-8B آنها موجود است و در اکثر فروشگاه های قطعات الکترونیک (حداقل در بین فروشگاه های اینترنتی) یافت می شوند. اما قیمت آنها از قیمت آی سی های هم اندازه خودشان تا حدودی بیشتر است. در جدول زیر، توان خروجی آی سی های این خانواده (بر حسب وات) را مشاهده می بکنید :
توان خروجی آی سی های خانواده TinySwitch-II
کاربران این آی سی ها با توجه به نیاز خود می توانند تغییراتی را در مدار آن ایجاد کنند. برای مثال در زیر چند نمونه از مدارهایی که این آی سی ها میتوانند ساخته شوند و در دیتاشیت آن ها آمده را مشاهده می بکنید :
منبع تغذیه ۱۵ وات با قابلیت Standby
در ادامه به توضیح منبع تغذیه ای که خود من مصرف می کنم می پردازیم. ابتدا به شماتیک آن و فرق ش با شماتیک های بالا توجه بکنید :
شماتیک منبع تغذیه سوییچینگ با آی سی TNY268 (برای تهیه این مدار قطعا توضیحات را مطالعه بکنید )
در این مدار شبیه مدارهای قبلی از اپتوکوپلر برای فیدبک مصرف شده است. برای آشنایی این قطعه می توانید پست “آشنایی با اپتوکوپلر و کاربردهای آن” را مطالعه بکنید . ما در این جا از نوع ترانزیستوری آن بـه شماره PC817 یا LTV817 مصرف می کنیم که در بازار ایران زیاد است. اپتوکوپلر مورد مصرف ما ۴ پایه دارد که صورت زیر هستند :
سری LED اپتوکوپلر با تعدادی قطعه خروجی مدار ما و سری فوتوترانزیسمسافرت آن به پایه ENUV آی سی متصل می شود تا ولتاژ خروجی ترانسفورمر را به پارت سوییچینگ فیدبک نماید و بدین ترتیب آی سی از تغییرات ولتاژ در خروجی ما مطلع می شود و عملکرد خود را تنظیم می نماید .
آستانه ولتاژ توسط دیود زنر DZ1 تعیین می شود و در واقع ، ولتاژ خروجی مدار را این دیود زنر معین می نماید . اگر افت ولتاژ داخل LED اپتوکوپلر را نیز در نظر بگیریم، ولتاژ خروجی نسبتا ۱ ولت بیشتر از ولتاژ نامی دیود زنر است. پس برای این که خروجی ۱۲ ولت داشته باشیم، باید از دیود زنر ۱۱.۱ ولت مصرف کنیم و برای داشتن خروجی ۵ ولت (مثل شارژرهای موبایل ) ، از دیود زنر ۳.۹ ولت مصرف کنیم. دقت بکنید که دیود زنرها برای تمام ی ولتاژها وجود ندارند و مقادیر آن ها تعریف شده است. همین طور دیود زنری توان ۰.۵ وات برای مدار ما کافی خواهد بود.
آِ
ترانسفورمر مورد مصرف در این پروژه برای آی سی TNY268 ، ترانس کوچک است هسته EE و سایز تقریبی ۲۰*۲۰ میلیمتر است و پارت وسط هسته آن دارای گپ هوایی بـه ارتفاع ۰.۴ و ابعاد ۴.۵*۴.۵ میلیمتر است . منظور از گپ هوا (Air Gap) لایه خالی مانند شکل زیر در وسط هسته فریت و بین دو قطعه آن است که از اشباع هسته پیشگیری می نماید :
مقایسه هسته بدون گپ و یک هسته دارای گپ
برای شماره های پایین تر از TNY268 می توانید از ترانسفورمرهای کوچکتر مصرف بکنید .
برای ساختن سیم پیچ اولیه آن، قرقره خالی ترانس را آماده کرده و ۱۴۰ دور سیم لاکی مرغوب قطر حداکثر ۰.۴ میلیمتر (دقت بکنید که این سیم پیچ برای TNY268 طراحی شده) را که کاملا صاف و راست است، بـه طور منظم دور آن بپیچانید. دقت بکنید که سیم پیچ ها باید کاملا صاف و به هم چسبیده باشند وگرنه در عملکرد مدار شما اختلال ایجاد خواهد شد. هم اکنون باید چند دور نوارچسب ویژه ترانس یا چسب لوله بر روی سیم پیچ اولیه بپیچانید تا آن را نسبت ثانویه کاملا عایق نماید . اگر می خواهید در خروجی ولتاژ ۱۲ ولت داشته باشید، برای سیم پیچ ثانویه کافی است ۱۸ دور سیم لاکی مرغوب قطر حداکثر ۱ میلیمتر را به طور منظم بر روی نوارچسب ها بپیچانید. اما برای تغییر ولتاژ خروجی، می توانید تعداد دورهای ثانویه سیم پیچ ترانس را تغییر دهید و برای هر ولت، حدودا ۱.۵ دور سیم
پیچ ثانویه لازم است. پس با تغییر دو علت می توانید ولتاژ خروجی را تغییر دهید: ۱- تغییر دیود زنر که همیشه یک ولت کمتر از میزان خروجی است. ۲- تغییر تعداد دور سیم پیچ ثانویه که نسبتا ۱.۵ دور بـه ازای هر ولت است. دقت بکنید که هرچه تعداد دور سیم پیچ بیشتر شود، ولتاژ خروجی افزایش می یابد و هرچه قطر سیم ها بیشتر شود، جریاندهی آن افزایش می یابد. این بستگی به توان ترانسفورمر و مدار کلیدزنی شما (در اینجا آی سی) خواهد داشت که چه سیم پیچی را انتخاب بکنید . به یاد داشته باشید که با در نظر گرفتن رابطه توان P=IV ، از یک مدار منبع تغذیه سوییچینگ ایده آل ساخته شده با مصرف از آی سی TNY268 که قدرتی در حدود ۱۵ وات دارد، در حالت عادی می توان خروجی ۵ ولت ۳ آمپر و یا ۱۵ ولت ۱ آمپر یا ۳۰ ولت ۵۰۰ میلی آمپر پایدار کشید (اما با ورودی ۲۲۰ ولت، می توان تا ۲۳ وات نیز از آن اخذ کرد.
اطلاعات بیشتر:فروشگاه اینترنتی آی سی فون: فروش اینترنتی آی سی: فروشگاه اینترنتی آی سی فون